PLANO DE PARTO COMO TECNOLOGIA EDUCACIONAL POTENTE NO PRÉ-NATAL: UMA INTERFACE COM A FENOMENOLOGIA
##plugins.themes.bootstrap3.article.main##
Resumo
O presente estudo tem como objetivo refletir sobre o plano de parto como tecnologia educacional potente no pré-natal, a partir de uma abordagem fenomenológica. Trata-se de um ensaio teórico, do tipo reflexivo, embasado em uma revisão bibliográfica da literatura a partir das bases de dados Scientific Electronic Library Online (SciELO Brasil) e o Banco de Dados de Enfermagem (BDENF), com inclusão de bibliografias de autores renomados no assunto, totalizando 106 artigos nos idiomas português, inglês e espanhol e, dois livros, os quais foram analisados e discutidos à luz da abordagem fenomenológica de Martin Heidegger e da literatura pertinente. Os resultados da análise foram organizados em categorias semânticas, que destacaram três eixos: (1) Historicidade do plano de parto: como se moldou esta tecnologia educacional?, (2) O plano de parto no pré-natal: contribuições para a assistência, e (3) Reflexões acerca do plano de parto a partir da fenomenologia existencial. Conclui-se que a relevância científica e social deste ensaio aponta para o surgimento de reflexões críticas e reflexivas que norteiem a construção do percurso de atenção e proteção à gestante no âmbito do Sistema Único de Saúde (SUS) ao incentivar a autonomia e o protagonismo da mulher durante o processo de parturição.
##plugins.themes.bootstrap3.article.details##

Este trabalho está licenciado sob uma licença Creative Commons Attribution 4.0 International License.
Direitos autorais (c) .
Esta obra está licenciada sob uma licença Creative Commons Atribuição 4.0 Internacional.
Referências
ALONZO-PICO, O. M.; JARAMILLO-GUERRERO, D. A.; NARVÁEZ-JARAMILLO, M. E. “Aplicabilidad del componente lactancia materna de la normativa Establecimientos de Salud Amigos de la Madre y del Niño”. Revista Información Científica, vol. 102, 2023.
ANDRADE, A. R. L. et al. “Cuidado de enfermagem à sexualidade da mulher no climatério: reflexões sob a ótica da fenomenologia”. Revista Mineira de Enfermagem, vol. 20, 2016.
ANS – Agência Nacional de Saúde Suplementar. Parto adequado: Estratégias de Qualificação da Jornada da Gestante - a trajetória de 2015 a 2022. Rio de Janeiro: ANS, 2023. Disponível em: . Acesso em: 23/12/2024.
ARAGÃO, A. C. P. “Plano de parto como ferramenta de inovação na atenção primária à saúde”. Revista Multidisciplinar em saúde, vol. 4, n. 3, 2023.
BASTOS, V. C. et al. “Construção do plano de parto no acompanhamento do pré-natal de risco habitual: uma revisão integrativa”. Brazilian Journal of Health Review, vol. 7, n. 1, 2024.
BOFF, N. K. et al. “Experiência de profissionais e residentes atuantes no centro obstétrico acerca da utilização do plano de parto”. Escola Anna Nery, vol. 27, 2023.
CLODE, N.; AREIA, A. L. “What’s new in Obstetrics and Maternal Fetal Medicine? Best articles from 2023/2024”. Acta Obstétrica e Ginecológica Portuguesa, vol. 18, n.3, 2024.
DEMICHEI, J. S.; LASTE, G.; BRIETZKE, A. P. Conhecimento do plano de parto na Atenção Básica (Trabalho de Conclusão de Curso de Graduação em Enfermagem). Lajeado: UNIVATES, 2023.
DOMINGUES, R. M. S. M. et al. “Maternal health surveillance panel: a tool for expanding epidemiological surveillance of women’s health and its determinants”. Revista Brasileira de Epidemiologia, vol. 27, 2024.
DUARTE, B. A.; TEMOTEO, R. C. A. “Women's use of the birth plan during prenatal: scoping review ”. Revista de Enfermagem Atual In Derme, vol. 97, n. 2, 2023.
FORO, C. G. F.; CALDAS, M. T. “A violência obstétrica e suas repercussões sobre a mulher, filho(s) e família”. Revista Contemporânea, vol. 3, n. 6, 2023.
GURGEL, L. F. et al. “Plano de parto: conhecer para empoderar”. Revista Ibero-Americana de Humanidades, Ciências e Educação, vol. 9, n. 7, 2023.
HEIDEGGER, M. Ontologia: hermenêutica da facticidade. Petrópolis: Editora Vozes, 2012.
HEIDEGGER, M. Ser e Tempo. Petrópolis: Editora Vozes, 2014.
HEIDEGGER, M. Ser e tempo. Petrópolis: Editora Vozes, 2011.
LINS, D. O. A; SILVA, M. T. A.; MAIA, L. T. S. “Evolution of access to prenatal care in Pernambuco: maternal schooling as a marker of health inequities”. Revista Brasileira de Saúde Materno Infantil, n .25, 2025.
MACEDO, J. C. et al. “El pla de part com a mecanisme de protecció el dret a l'autodeterminació de la dona en context obstètric a Portugal”. Revista de Bioética y Derecho, n. 58, 2023.
MEDEIROS, A. V.; FORTE, F. D. S.; TOASSI, R. F. C. “Interprofessional Education in Multiprofessional Residency in Primary Health Care: Phenomenological analysis”. Revista Saúde em Debate, vol. 48, n. 143, 2024.
MELLO, F.; MAPELLI, L.D.; GOZZO, T.O. “Challenges of Obstetric Care in Brazil/Paraguay border regions: perceptions of brasiguaias”. Revista de Enfermagem e Atenção à Saúde, vol. 1, n. 14, 2025.
MENEGHETTI, F. K. “O que é um ensaio-teórico? Documentos e Debates”. Revista de Administração Contemporânea, vol. 15, n. 2, 2011.
NAHSAN, J. L. Q.; MAGALHÃES, F. C. “Vínculo entre gestante e equipe no pré-natal: um estudo fenomenológico”. Revista do NUFEN, vol. 15, n. 2, 2023.
NASCIMENTO, F. S. et al. “Plano de parto como estratégia para os direitos e protagonismo das mulheres: uma revisão integrativa de literatura”. Contribuciones a Las Ciencias Sociales, vol. 16, n. 11, 2023.
RODRIGUES, C. A. O. et al. “Cumplimiento de las demandas articuladas en el plan de parto entre usuarios del sistema de salud pública”. Revista de Enfermagem e Atenção à Saúde, vol. 1, 2023.
SANTOS, O. et al. “Plano de parto: tipo de diretiva antecipada de vontade”. Revista Eletrônica Acervo Saúde, vol. 23, n. 8, 2023.
SILVA, J. M. O. et al. “Fenomenologia”. Rev Brasileira de Enfermagem, vol. 61, n. 2, 2008.
SILVA, L. B. “Plano de parto e sua importância no processo de parturição”. Brazilian Journal of Health Review, vol. 6, n. 2, 2023.
SONGA, M. A. S. “Looking at an underserved population: Social determinants of health in Angola”. Revista Saúde em Debate, vol. 48, n. 143, 2024.
TOLENTINO-IZQUIERDO, A. et al. “Asociación entre la calidad de atención prenatal y el bajo peso al nacer en Perú”. Revista Anales de la Facultad de Medicina, vol. 85, n. 3, 2024.
TRIGUEIRO, T. H. et al. “Experiência de gestantes na consulta de Enfermagem com a construção do plano de parto”. Escola Anna Nery, vol. 26, 2022.
WILL, T. K.; DALBELLO-ARAÚJO, M. “Principles of Primary Health Care today: a review”. Revista de Enfermagem e Atenção à Saúde, vol. 2, n. 12, 2023.